Avrupa'da denizcilik sektöründe meydana gelen güncel gelişmelere ilişkin çeşitli kaynaklardan derlenen haberler bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır.

1- Gine Körfezi’ndeki yeni güvenlik konseptini destekleyen ECSA, devam eden deniz haydutluğu tehdidine dikkat çekiyor.

Deniz taşımacılığı sektörü Gine Körfezi’nde ticari gemilere yapılan silahlı saldırılardaki süregelen artıştan dolayı endişe duymaktadır. Koordineli Deniz Gücü Varlığı (Coordinated Maritime Presence – CMP) konseptinin başlatılması ile birlikte Avrupa Birliği, bölgede artış gösteren deniz haydutluğu sorununa çözüm bulmak amacıyla kıyı devletleri ile birlikte çalışmalar yürüterek üye ülkelerin bölgedeki kaynaklarını bir araya getirmek ve koordine etmek üzere olumlu bir adım atmıştır. Fakat bölgeden geçen gemilerin ve gemi personelinin emniyetini sağlamak için başka çalışmaların da yürütülmesi gerekmektedir.

Bölgeden geçiş yapan gemilere yönelik yapılan şiddet içeren saldırıların ve fidye almak amacıyla kaçırılan gemi insanlarının sayısında son yıllarda ciddi bir artış olmuştur. Yapılan saldırılar sonucunda insanların hayatlarını kaybetmesi, yerel ve uluslararası yetkililerin bu konuda girişimlerde bulunmasını gerektirmektedir.

Avrupalı armatörler, devam eden birçok kapasite geliştirme projesi de dahil olmak üzere bölgedeki güvenliğin sağlanması için Avrupa Birliği tarafından gösterilen çabaları desteklemektedir.  

Avrupa Topluluğu Armatörler Birliği (ECSA) Genel Sekreteri Martin Dorsman konuyla ilgili şu sözleri ifade etmiştir: “Koordineli Deniz Gücü Varlığı, sonraki eylemlere yönelik önemli bir adım ve dayanaktır. Bölgede gerçekleştirilen Avrupa ve uluslararası deniz taşımacılığına pratik faydalar sağlamak amacıyla söz konusu konseptin uygulanmasını desteklemekteyiz. Özellikle, Koordineli Deniz Gücü Varlığı konsepti için hava ve deniz varlıkları teslim eden AB Üye Devletlerine teşekkürlerimizi iletmekte ve bu tehlikenin en kısa sürede ortadan kaldırılması için diğer devletlere de çağrı yapmaktayız.”

Avrupa Birliği, geçtiğimiz yıllarda Doğu Afrika’da deniz haydutluğunu başarılı bir şekilde azaltan Atalanta Operasyonu gibi girişimler ile deniz haydutluğu sorununun ele alınması konusunda öncülük yapmıştır. Koordineli Deniz Gücü Varlığı kapsamında Batı Afrika’daki güvenlik sorununa çözüm bulmak amacıyla gelişim aşamasında olan kapasite geliştirme projelerinin yanı sıra bölgesel deniz güvenliği iş birliğinin sağlanması amacıyla Yaoundé Architecture’ı destekleyen Avrupa Birliği’nin bu husustaki politik bağlılığı da önemli bir konudur. Denizcilik sektörü, kıyı devletleri ve diğer uluslararası partnerler ile ortak çalışmalar yürütülerek deniz haydutluğunun çözümü konusunda daha geniş kapsamlı bir çözümün parçası olabilecek Koordineli Deniz Gücü Varlığı kapsamında muhtemel gelişmeleri desteklemektedir.

Avrupalı armatörlerin saldırılardan kaynaklanan risklerin azaltılması için üstlerine düşeni yapmaya devam edeceği ve örnek uygulamaları yerine getireceği, ancak Gine Körfezi’ndeki deniz haydutluğunun kaynağına inilmesi gerektiği için bu konuda hükümetlerin yoğun desteğine ihtiyaç bulunduğu belirtilmektedir.

Martin Dorsman sözlerini şu şekilde sonlandırmıştır: “Pandemi ve gemi insanı değişim krizinin getirdiği fiziksel ve mental yorgunluğun yanı sıra Gine Körfezi’nde yaşanan deniz haydutluğundan kaynaklanan ölüm tehlikesi ve diğer tehlikelerden dolayı gemi insanlarımızın yoğun psikolojik stres altında olması kabul edilemez bir durumdur.” (Kaynak: ECSA)

2- Avrupalı armatörler deniz taşımacılığının karbonsuzlaştırılması amacıyla yakıt tedarikçilerine yönelik finansman ve hedeflerin oluşturulması için çağrı yapıyor.

Avrupalı armatörler, Avrupa Komisyonu’ndan deniz taşımacılığı sektörünün düşük ve sıfır karbonlu yakıta erişim sağlayabilmesi için alt hedefler oluşturarak ve Yenilenebilir Enerji Direktifi (Renewable Energy Directive – RED) kapsamında deniz taşımacılığı sektöründe kullanılan yenilenebilir yakıtları çoğaltarak yakıt tedarikçilerinin yaşadığı sorunlara çözüm üretmesini talep etmektedir. FuelEU Denizcilik önerisi (FuelEU Maritime proposal) kapsamında gemiler yerine yakıt tedarikçilerine yönelik getirilen yakıt standardı, emisyonların azaltılması hedefini tehlikeye atacak ve söz konusu standardın uygulamaya konulmasını zorlaştıracaktır. Bir Piyasa Bazlı Hedef (Market Based Measures – MBM) ortaya koyulduğu takdirde, düşük ve sıfır karbonlu yakıt alımının desteklenmesi amacıyla bir fon oluşturulup gelirlere katkı sağlayabilir.

Yerel ölçekte alınacak tedbirler Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization – IMO) seviyesindeki uluslararası görüşmelere zarar verebileceği için Avrupa Birliği politikalarının temelinde küresel bir yaklaşım olmalıdır. Deniz taşımacılığı sektörü kendini karbonsuzlaştırmaya adadığı için bu anlamdaki başarı ilk olarak düşük veya sıfır emisyonlu yakıtların üretilmesine ve henüz piyasada bulunmayan güvenli alternatif yakıtların geniş ölçüde erişilebilir olmasına bağlıdır. Avrupa Birliği herhangi bir önlem alacak ise Avrupa Topluluğu Armatörler Birliği (European Community Shipowners’ Association – ECSA) aşağıda belirtilen çift yönlü yaklaşımı desteklemektedir.

1. Piyasa Bazlı Hedef kapsamında bir fon oluşturulması, gelirlerin Ar&Ge projelerinin finanse edilmesi için kullanılması ve yeni ve mevcut yakıtlar arasındaki fiyat farkının kapatılması.
2. Alt hedeflerin oluşturulması ve Yenilenebilir Enerji Direktifi kapsamında düşük veya sıfır karbonlu yakıtların çoğaltılması sayesinde yakıt tedarikçilerinin teşvik edilmesi ve söz konusu tedarikçilerden sundukları tekliflerde belirli oranda düşük veya sıfır karbonlu yakıt kullanmalarının talep edilmesi.

ECSA Genel Sekreteri Martin Dorsman konuyla ilgili şu sözleri ifade etmiştir: “Deniz taşımacılığı sektörünün düşük veya sıfır karbonlu yakıtlara ulaşabilmesi amacıyla yakıt tedarikçilerine teşvikler verilmesi ve söz konusu tedarikçilere yönelik çeşitli zorunluluklar getirilmesi, sektörün karbonsuzlaştırılması için ön koşullardan birisidir. Tüm yeni yakıtların alınmasıyla ilgili olduğu gibi bu ikilem yalnızca yakıt tedarikçilerine yönelik zorunlulukların getirilmesiyle çözülebilir. Piyasa Bazlı Hedefler kapsamında oluşturulacak bir fon ile düşük veya sıfır karbonlu yakıtların alımı desteklenecektir.”  

Buna ek olarak, AB Piyasa Bazlı Hedefleri kapsamında oluşturulacak bir fon ile sektörün yönetimsel yükü azaltılacak ve tüm gelirlerin enerji geçişine yönelik kullanılması sağlanacaktır.

ECSA Genel Sekreteri Dorsman sözlerine şu şekilde devam etmiştir: “Yakıt standardı, gemiler yerine yakıt tedarikçilerine getirilmeli ve yaklaşmakta olan FuelEU Denizcilik önerisi kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından dikkate alınmalıdır. FuelEU Denizcilik önerisi, yakıt tedarikçileri yerine gemilere yönelik bir yakıt standardı getirirse bu durumun yakıt tedarik piyasasını ciddi anlamda aksaklığa uğratacağını ve bu standardın uygulanmasının zorlaşacağını düşünmekteyiz. Daha da önemlisi bu durumun enerji verimliliğine yönelik gelişmelerin teşvik edilmesini başarısız bir şekilde sonuçlandıracağını düşünüyoruz.”  

Avrupa Birliği Emisyon Ticaret Sistemi (European Union Emission Trading System) ve Yenilenebilir Enerji Direktifi’nin revizyonu konusunda ECSA, deniz taşımacılığı sektörünün görüşlerini Avrupa Komisyonu’na sunmuştur. (Kaynak: ECSA)

3- Rotterdam Limanı’nın genişletilmesiyle konteyner kapasitesi dörtte bir oranında artış gösterecektir.

Rotterdam Liman Başkanlığı, yıllık konteyner girdi-çıktısını dörtte bir oranında artırmak, iç su taşımacılığında ve gelecek yıllarda limanda gerçekleştirilecek olası büyümelere yönelik ek yer açmak amacıyla liman tesislerinin büyütülmesi için ihaleye çıkmıştır. Konteyner hacmindeki artışa ayak uydurabilmek amacıyla kapasitesini artırmaya çalışan Rotterdam Limanı’nın yeni rıhtım duvarlarının ilk bölümlerinin 2022 yılının sonlarına doğru tamamlanması beklenmektedir. Rotterdam Liman yetkilisi Boudewijn Siemons konuyla ilgili şu açıklamaları yapmıştır: “Özellikle e-ticaretten dolayı konteyner hacmi yüksek ölçüde artış göstermekte ve bu artışın devam etmesi öngörülmektedir. Avrupa’nın en büyük konteyner limanı olarak unvanımızı korumak amacıyla Princess Amalia Limanı’nın genişletilmesi için yatırımlar gerçekleştiriyoruz. Bu yatırımlar sayesinde müşterilerimizin ve Rotterdam’ın rekabet edebilirliği artacaktır.”  

Genişletme çalışması ilk olarak 2015 yılında açılan Princess Amalia Limanı’nın bir bölümünde gerçekleştirilecektir. Söz konusu çalışma yaklaşık 1.5 mil uzunluğunda olacak ve limanın her iki tarafına uygulanacaktır. Proje 6000 ft derin su rıhtım alanı, iç taşımacılık için 500 ft’lik cephe rıhtımı ile 1100 ft’in üzerinde istinat duvarını kapsamaktadır. Genişletme projesi tamamlandıktan sonra geriye 2.400 ft’lik havzanın inşası kalacaktır. Toplamda 2.400 ft’lik havzanın 1.600 ft’lik kısmının 2022 yılının son döneminde tamamlanması planlamaktadır. Kalan kısım ise, ilk bölümün inşasından 18 ay sonra tamamlanacaktır.

Rıhtım duvarının inşasına ek olarak aynı zamanda derinliği 65 ft’ten fazla bir deniz altı kazı çalışması yapılacaktır. Proje kapsamında iç su taşımacılığı yapan gemiler için genel kullanım amacıyla bir bekleme alanı ve elleçleme kapasitesini genişletmek amacıyla yeni arka vinç yolu inşa edilecektir.

Rotterdam Liman Başkanlığı, inşa edilecek yeni liman sahası ile 4 milyon TEU’ya kadar bir ek kapasite elde edilmesini ve limanın yıllık kapasitesini %28 oranında artırmayı hedeflemektedir. 2019 ve 2020 yıllarında Rotterdam Limanı’ndan 14 milyon TEU’dan fazla yük taşınmıştır. (Kaynak: maritime-executive.com)

4- Avrupa Deniz Limanları Teşkilatı, Avrupa Parlamentosu’nun TEN-T Yönetmeliklerine ilişkin Raporunu destekliyor.

Avrupa Parlamentosu 2019/2192(INI) sayılı Trans-Avrupa Ulaşım Ağı (Trans-European Transport Network-TEN-T) yönetmeliklerinin revizyonuyla ilgili raporu oy çoğunluğuyla kabul etmiştir. Raporun kabul edilmesiyle birlikte Avrupa Parlamentosu, 2021 yılının ikinci yarısında revize edilmesi planlanan TEN-T yönetmeliklerine ilişkin görüş bildirmiştir.  

Avrupa Deniz Limanları Teşkilatı (European Sea Ports Organization – ESPO), Avrupa Parlamentosu raportörü Jens Gieseke tarafından hazırlanan nihai raporu desteklemektedir. Ayrıca ESPO, uzlaşmaya yönelik yapılan müzakereler sırasında Avrupa deniz limanlarının stratejik rolünün Taşımacılık Komitesi’nin birçok üyesi tarafından kabul edilmesini memnuniyetle karşılamıştır. Raporda, Avrupa Konseyi tarafından Birleşik Avrupa Tesisi’ne (Connecting Europe Facility) yönelik son zamanlarda yapılan maddi kesintilerden dolayı üzüntü duyulduğu ve TEN-T ağının tamamlanması için Avrupa Birliği tarafından yeterli ölçüde finansman sağlanması gerektiğinin altı çizilmiştir.  

Limanların yalnızca deniz taşımacılığına ilişkin bir bileşen değil, diğer tüm taşımacılık yöntemlerini, enerjiyi, sanayiyi ve mavi ekonomiyi kapsayan sınır ötesi yapılar olduğu ve limanlardaki taşımacılık, enerji ve dijital altyapılar arasındaki sinerjinin artırılması gerektiği hususlarının belirtildiği rapor, Avrupa deniz limanlarının kompleks yapısını ortaya koymaktadır.

ESPO, sürdürülebilir taşımacılık yöntemleri olan Deniz Otoyolları (Motorways of the Sea – Mos) ve Kısa Mesafe Deniz Taşımacılığı’nın (Short-sea shipping – SSS) önemini kabul etmektedir. Kara yoluyla yapılan taşımacılık yöntemleri kullanılarak eşit bir rekabet ortamının oluşturulması amacıyla deniz otoyolları gereksinimlerinin basitleştirilmesine yönelik yapılan çağrı önemli bir adımdır.

Yasa teklifi hazırlık sürecinde Avrupa Komisyonu, etki değerlendirmesi yapılması amacıyla ilgili paydaşlarla görüşme yapacaktır. ESPO, güçlü ve entegre bir denizciliğin önemini daha iyi yansıtmak amacıyla TEN-T ağında gerçekleştirilecek revizyona aktif bir şekilde katkı yapmayı planlamaktadır. 2013 yılında oluşturulan yönetmelikleri ele alacak Avrupa Komisyonu teklifi, Eylül 2021 tarihinde yayımlanacaktır. (Kaynak: ESPO)

5- 01.01.2021-15.03.2021 tarihleri arasındaki Paris MOU kapsamında Türk bayraklı gemi tutulmaları.

01.01.2021 – 15.03.2021 tarihleri arasında Paris Memorandumu (Paris MOU) üye limanlarında Türk Bayraklı gemilere yönelik 38 denetim gerçekleştirilmiş ve söz konusu denetimlerde herhangi bir gemi tutulmamıştır. Türk Bayraklı gemi tutulmalarına ilişkin detaylı bilgiler Odamız web sayfasında (http://www.denizticaretodasi.org.tr/sayfalar/gemitutulmalari.aspx) yer almaktadır.

Bilgilerinize arz/rica ederim.